ارائه مدل مناسب تصمیم‌گیری برای انتخاب راهبرد مؤثر تولید سبز در مجتمع فولاد صنعت بناب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی ارومیه

2 کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی ارومیه

چکیده

گزینش و انتخاب مؤثرترین استراتژی‌های تولید سبز برای بهبود عملکرد زیست‌محیطی یک صنعت خاص، به‌ دلیل وجود گزینه‌های متعدد، اهداف مدیریتی گوناگون و محدودیت منابع، فرایند پیچیده‌ای به شمار می‌رود. در این پژوهش، یک رویکرد تصمیم‌گیری توسعه‌‌یافته با قابلیت فرمول‌بندی آرمان‌ها و محدودیت‌های سازمان، برای رسیدگی به این موضوع ارائه‌ شده است. رویکرد حل مسئله پیشنهادی ترکیبی از روش‌های آزمایشگاه ارزیابی و آزمون تصمیم‌گیری (DEMATEL)، فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP)، تکنیک ارزیابی نسبت جمعی (ARAS) و به همراه مدل برنامه‌ریزی آرمانی صفر و یک (ZOGP) است. رویکرد پیشنهادی برای ارزیابی و انتخاب مناسب‌ترین استراتژی‌های تولید سبز، از بین گزینه‌های تعیین‌شده، به‌صورت موردی برای مجتمع فولاد صنعت بناب، اجرا و اعتباربخشی شده است. در این مطالعه تجربی، مجموعه‌ای از زیرمعیارها در قالب چهار بعد شامل چشم‌انداز زیست‌محیطی، چشم‌انداز عملیاتی، چشم‌انداز سازمانی و چشم‌انداز خارجی، جهت ارزیابی استراتژی‌ها در صنعت فولاد تعیین شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که در میان ابعاد تصمیم‌گیری، چشم‌انداز خارجی به‌عنوان تأثیرگذارترین عامل شناسایی شده است. علاوه‌‌بر این مشخص شد که با توجه به منابع موجود، استراتژی‌های احداث تصفیه‌خانه فاضلاب صنعتی و استقرار سیستم مدیریت پسماندها، بهترین راهبردها برای بهبود عملکرد زیست‌محیطی مجتمع فولاد به شمار می‌روند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Suitable Decision-Making Approach to Select Green Manufacturing Practices for Bonab Sanat Steel Complex

نویسندگان [English]

  • Rahim Dabbagh 1
  • Saber Aga poor asbag 2
1 Department of Industrial Engineering, Urmia University of Technology
2 Department of Industrial Engineering, Urmia University of Technology
چکیده [English]

Selecting effective green manufacturing practices (GMPs) for a specific industry is a complicated process due to the existence of diverse alternatives, managerial objectives, and resource limitations. In this study, we seek to propose a novel decision-making approach that is capable of formulating the objectives and resource limitations of the organizations in their GMPs selection decision-making problems. The proposed approach is a combination of methods including Decision-Making Trial and Evaluation Laboratory (DEMATEL), Analytic Network Process (ANP), Additive Ratio Assessment (ARAS) along Zero-one Goal Programing (ZOGP) model. We validate the proposed approach through a case study of selecting effective GMPs under resource constraints for a steel manufacturing complex in Iran. In this empirical study, a set of criteria categorized in four dimensions including environmental perspective, operational perspective, organizational perspective, and external perspective is defined for evaluation of GMPs. The results indicated that among the decision dimensions, an external perspective was identified as a leading factor. This research concludes that the implementation of industrial wastewater treatment plants and establishing a waste management system are the preferred strategies among the suggested alternatives considering the available resource of the factory, at the moment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Green Production Strategies
  • Zero-one goal programming
  • Multi-criteria decision-making
  • Green industry
  • Environmental performance

مراجع

[1]   Gutowski, T., C. Murphy, D. Allen, D. Bauer, B. Bras, T. Piwonka, P. Sheng, J. Sutherland, D. Thurston, and E. Wolff. (2005). “Environmentally Benign Manufacturing: Observations from Japan, Europe and the United States.” Journal of Cleaner Production, 13(1): 1-17.
[2]   Gutowski, T. (2004). Design and Manufacturing for the Environment. Handbook of Mechanical Engineering, 1-25.
[3]   Dornfeld, D., Yuan, C., Diaz, N., Zhang, T., Vijayaraghavan, A. (2013) Introduction to Green Manufacturing. In: Dornfeld D. (eds) Green Manufacturing. Springer, Boston, MA.
[4]   Allen, D., Bauer, D., Bras, B., Gutowski, T., Murphy, C., Piwonka, T., Sheng, P., Sutherland, J., Thurston, D., Wolff, E. (2002). “Environmentally Benign Manufacturing: Trends in Europe, Japan, and the USA”.  JournalofManufacturing ScienceandEngineering, 124(4): 908-920.
[5]   Linke, B., Huang, Y.-C., & Dornfeld, D. (2012). “Establishing greener products and manufacturing processes”. International Journal of Precision Engineering and Manufacturing, 13(7): 1029-1036.
[6]   Klassen, R.D. and Whybark, D.C. (1999). “The Impact of Environmental Technologies on Manufacturing Performance”. Academy of Management Journal, 42: 599-615.
[7]   Rusinko C. A., (2007). “Green manufacturing: an evaluation of environmentally sustainable manufacturing practices and their impact on competitive outcomes”. IEEE Transactions on Engineering Management, 54(3): 445-454.
[8]   Sarkis, J., Rasheed, A., (1995). “Greening the manufacturing function”, Business Horizons, 38(5): 17-27.
[9]   Srivastava, S.K. (2007). “Green Supply-Chain Management: A State-of-the-Art Literature Review”. International Journal of Management Reviews, 9: 53-80.
[10]           Min, H., Kim, I., (2012). “Green supply chain research: Past, present, and future”. Logistics Research, 4: 39-47.
[11]دهقان نیری، محمود، خدابخش، محسن، امامیان، امیرحسین. (1395). "ارائه مدل برنامه ریزی تولید سبز در صنعت خودرو (مورد مطالعه: شرکت ایران خودرو)". پژوهش­های نوین در تصمیم گیری، 1(4): 45-69.
[12]پورزمانی، ‌زهرا، مشایخی‌فرد، ‌سعید. (1394). "حسابداری مدیریت زیست‌محیطی با رویکرد یکپارچه برای طراحی تولید سبز با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی". حسابداری مدیریت، (27)8: 21-36.
[13]پناهی‌زاده، مهوش، فیلی، اردلان. (1398). ارائه نقشه علی عوامل موثر بر تولید سبز با رویکرد دیمتل، نخستین کنفرانس ملی مدیریت، اخلاق و کسب و کار، شیراز، موسسه آموزش عالی آپادانا.
[14]غلامحسین‌پور، زهره، حاجی‌کریمی، آرش، محمودی، امین. (1397). شناسایی و اولویت‌بندی موانع تولید سبز از نگاه محیطی، اجتماعی و اقتصادی: (مورد مطالعه: شرکت نیرو محرکه قزوین)، چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، تاکستان، موسسه آموزش عالی تاکستان.
[15]قزلباش، ندا، فرقانی، محمدعلی، ایران‌نژاد، جواد. (1396). ارایه چارچوب ارزیابی روش‌های تولید مس براساس معیارهای تولید سبز با استفاده از رویکردهای تصمیم‌گیری چند معیاره در شرکت ملی صنایع مس ایران. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری و اقتصاد دانش بنیان.
[16]جمشیدی، محمدجواد. (1396). استراتژیهای مدیریت زنجیره تامین سبز برای دستیابی به توسعه پایدار. ششمین کنگره سراسری فناوریهای نوین ایران با هدف دستیابی به توسعه پایدار.
[17]نوری، مجتبی، محمدی، عمران، جبل عاملی، محمد سعید. (1398). "طراحی یک زنجیره تأمین پایدار با در نظر گرفتن عدم ‌قطعیت در ریسک مربوط به تأمین‌کنندگان". نشریه پژوهش‌های مهندسی صنایع در سیستم‌های تولید، 7(14): 107-125.
[18]قهرمانی نهر، جاوید، قدرت‌نما، علی، ایزدبخش، حمیدرضا، توکلی مقدم، رضا. (1397). "طراحی یک شبکه زنجیره تأمین سبز چند هدفه چند محصولی و چند دوره‌ای با در نظر گرفتن تخفیف در شرایط عدم قطعیت". نشریه پژوهش‌های مهندسی صنایع در سیستم‌های تولید، 6(13): 119-137.
[19]فخرزاد، محمدباقر، طالب‌زاده، پریسا، گودرزیان، فریبا. (1398). "طراحی شبکه زنجیره‌تأمین حلقه- بسته سبز با در نظر گرفتن قابلیت اطمینان مراکز تأمین تحت شرایط عدم‌قطعیت". نشریه پژوهش‌های مهندسی صنایع در سیستم‌های تولید، 7(14): 179-197.
[20]           Agan, Y., M. F. Acar, and A. Borodin. (2013). “Drivers of Environmental Processes and Their Impact on Performance: A Study of Turkish SMEs”. Journal of Cleaner Production, 51: 23-33.
[21]           Richards, D. J. (1994). “Environmentally Conscious Manufacturing”.World Class Design to Manufacture, 1(3): 15-22.
[22]           Zhang, Y. (1999). “Green QFD-II: A Life Cycle Approach for Environmentally Conscious Manufacturing by Integrating LCA and LCC into QFD Matrices”, International Journal of Production Research, 37(5): 1075-1091.
[23]           Reich-Weiser, C., R. Simon, T. Fleschutz, C. Yuan, A. Vijayaraghavan, and H. Onsrud. (2013). Metrics for Green Manufacturing. In Green Manufacturing, edited by David A. Dornfeld, 49–81. New York: Springer.
[24]           Hui, I. K., Chan, A. H. and Pun, K. F. (2001). “A Study of the Environmental Management System Implementation Practices”, Journal of Cleaner Production, 9(3): 269-276.
[25]           Sroufe, R. (2003). “Effects of Environmental Management Systems on Environmental Management Practices and Operations”. Production and Operations Management, 12(3): 416-431.
[26]           Rao, R. V., and B. K. Patel. (2010). “Decision Making in the Manufacturing Environment Using an Improved PROMETHEE Method”. International Journal of Production Research, 48(16): 4665-4682.
[27]           Rao, R. V. (2013). “Applications of Improved MADM Methods to the Decision-Making Problems of Manufacturing Environment”. In Decision Making in Manufacturing Environment Using Graph Theory and Fuzzy Multiple Attribute Decision Making Methods, 41–135.
[28]           Lin, W. R. (2011). Application of Multi-criteria Decision Making in Green Product Selection. Doctoral dissertation, Jhongli.
[29]           Dabbagh, R., & Yousefi, S. (2019). A hybrid decision-making approach based on FCM and MOORA for occupational health and safety risk analysis. Journal of safety research, 71: 111-123.
[30]           Dabbagh, R., & Nasiri Fard, B. (2019). safe points in critical situations with passive defense approach (Case Study of Tabriz City). Quarterly Scientific Journal of Rescue and Relief, 11(3): 214-223.
[31]           Chan, H. K., Wang, X., White, G. R. T. and Yip, N. (2013). “An Extended Fuzzy-AHP Approach for the Evaluation of Green Product Designs.” Engineering Management, IEEE Transactions, 60(2): 327-339.
[32]           Fontela, E., and A. Gabus. (1974). DEMATEL, Innovative Methods. Report no. 2, Structural Analysis of the World Problematique. Columbus, OH: Battelle Geneva Research Institute.
[33]           Saaty, T. L., Vargas, L., (2013). The Analytic Network Process. Decision Making with the Analytic Network Process, pp 1-40
[34]           Hsu, C.-H., Wang, F-K., Tzeng, G-H., (2012). “The best vendor selection for conducting the recycled material based on a hybrid MCDM model combining DANP with VIKOR”. Resources, Conservation and Recycling, 66: 95-111.
[35]           Zavadskas, E., Turskis, Z., (2010). “A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicriteria decision‐making”. Technological and Economic Development of Economy - TECHNOL ECON DEV ECON, 16: 159-172.
[36]           Fu, Y-K., (2019). “An integrated approach to catering supplier selection using AHP-ARAS-MCGP methodology”, Journal of Air Transport Management, 75: 164-169.
[37]           Charnes, A., Cooper, W. W., Ferguson, R., (1955). “Optimal estimation of executive compensation by linear programming”, Management Science, 1: 138-151.
[38]           Wey, W. M., & Wu, K. T. (2007). “Using ANP priorities with Goal Programming in resource allocation in transportation”, Mathematical and Computer Modelling, 46(7–8): 985-1000.
[39] هلدینگ مجتمع فولاد صنعت بناب، (1398). معرفی شرکت. https://mfbco.ir/Wp/P/4041 (دسترسی در 21/1/1398).
نشریه پژوهش های مهندسی صنایع در سیستم های تولید
دوره 8، شماره 16
شهریور 1399
صفحه 57-75

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار