شناسایی و اولویت‌بندی عوامل کلیدی زنجیره‌تأمین ناب نوآوری‌محور با رویکرد ترکیبی دلفی فازی، دیمتل فازی (مطالعه موردی: شرکت پگاه فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 کارشناسی‌ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.22084/ier.2025.31237.2210

چکیده

پژوهش حاضر باهدف شناسایی، تحلیل ساختاری و اولویت‌بندی پیشران‌های زنجیره‌تأمین نابِ نوآوری‌محور درصنعت لبنیات ایران انجام شده است. این تحقیق باماهیت کاربردی، به‌دنبال ارائه یک چارچوب استراتژیک برای مدیران جهت بهبود همزمان کارایی عملیاتی و قابلیت نوآوری درمواجهه‌با چالش‌های پیچیده این صنعت است. روش‌شناسی پژوهش، ترکیبی سه‌مرحله‌ای شامل دلفی فازی برای غربالگری و اعتبارسنجی معیارها، دیمتل فازی برای تحلیل روابط علّی و معلولی، و فرآیند تحلیل شبکه فازی برای تعیین وزن نهایی و اولویت‌بندی است. داده‌ها ازطریق یک پانل خبرگان متشکل‌از مدیران ارشد صنعت و اساتید دانشگاهی جمع‌آوری گردید. نتایج نشان داد که عوامل مدیریتی (با وزن ۰.۲۴۲) به‌عنوان تأثیرگذارترین معیار علّی، زیربنای اصلی موفقیت دراین سیستم است. تحلیل وزن‌های نهایی، این تسلط را درسطح عملیاتی نیز به‌اثبات رساند؛ به‌طوری‌که تعهد و پشتیبانی مدیریت و مدیریت منابع غیرملموس به‌صورت معنادار، بالاترین اولویت‌های مطلق را به‌خود اختصاص دادند. این یافته برنقش محوری رهبری و سرمایه‌گذاری بر دارایی‌های فکری به‌عنوان فعال‌ترین پیشران‌های تحول تأکید دارد. تحلیل‌های ساختاری نیز مؤید آن بود که عوامل مدیریتی، مدیریت ارتباطات و مدیریت فناوری موتورهای محرک کل سیستم هستند. این پژوهش یک نقشه راه عملی برای مدیران ترسیم می‌کند که براساس آن، تمرکز استراتژیک بر تقویت بنیان‌های مدیریتی، پیش‌شرط لازم برای ایجاد زیرساخت‌های فناورانه و ارتباطی و درنهایت، ارتقاء قابلیت‌های دانش‌محور و پاسخ‌گویی نوآورانه به بازار است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identifying and Prioritizing Key Factors of Innovation-Driven Lean Supply Chain: A Hybrid Fuzzy Delphi-DEMATEL Approach (Case Study: Pegah Fars Co.)

نویسندگان [English]

  • Ali Dehghani Filabadi 1
  • Hossein Nahid Titkanlu 1
  • Leila Naderi 2
1 Assistant Professor, Department of Industrial Engineering, Payame Noor University, Tehran, Iran
2 Master’s in Industrial Engineering, Department of Industrial Engineering, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study has been conducted with the aim of identifying, structurally analyzing, and prioritizing the drivers of an innovation-oriented lean supply chain within the Iranian dairy industry. With an applied nature, this research seeks to provide a strategic framework for managers to simultaneously improve operational efficiency and innovation capability when facing the complex challenges of this industry. The research methodology is a three-stage hybrid process, including Fuzzy Delphi for screening and validating criteria, Fuzzy DEMATEL for analyzing causal relationships, and the Fuzzy Analytic Network Process for determining final weights and prioritization. Data were collected from an expert panel composed of senior industry managers and university professors. The results indicated that Managerial Factors (with a weight of 0.242), as the most influential causal criterion, form the primary foundation for success in this system. The analysis of the final weights also proved this dominance at the operational level, such that Management Commitment and Support and Intangible Resource Management significantly secured the highest absolute priorities. This finding emphasizes the pivotal role of leadership and investment in intellectual assets as the most active drivers of transformation. Structural analyses also confirmed that Managerial Factors, Relationship Management, and Technology Management are the driving engines of the entire system. This research outlines a practical roadmap for managers, according to which a strategic focus on strengthening managerial foundations is the necessary prerequisite for creating technological and relational infrastructures and, ultimately, for enhancing knowledge-based capabilities and innovative market responsiveness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lean Supply Chain
  • Innovation
  • Fuzzy Delphi
  • Fuzzy DEMATEL
  • Fuzzy Analytic Network Process (FANP)
  • Pegah Fars Company

مراجع

  • شفیعی، ف.، کاظمی، ع.، جعفرنژاد، ا.، سازور، ز.، و عموزاد مهدیرجی، ح. (1399). «ارائۀ یک مدل بهینه‌سازی استوار زنجیره‌تأمین پایدار برای محصولات فسادپذیر لبنی». پژوهش در مدیریت تولید و عملیات، 11 (3): 17-46. https://doi.org/10.22108/jpom.2021.124952.1290
  • عابدینی، م.، محمدعلی پور، ن.، شاه منصوری، ا.، و ربیعی، م. (1403). «سناریوهای امکان پذیر زنجیرۀ تأمین پایدار در صنایع لبنی با رویکرد آینده‌پژوهی». فصلنامه ارزش آفرینی در مدیریت کسب و کار، 4 (2): 201-222. https://doi.org/10.22034/jvcbm.2024.412591.1165
  • صفائی قادیکلایی، ع.، اکبرزاده، ز. ا.، و احمدی، ا. (1391). «ارزیابی مقایسه ای استراتژی های زنجیره ی تأمین ناب، چابک و ناب-چابک». پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 3 (6): 83-102. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20086237.1390.3.6.4.3
  • Shah, S. R., & Ganji, E. N. (2017). “Lean production and supply chain innovation in baked foods supplier to improve performance.” British Food Journal, 119(11): 2421-2447. https://doi.org/10.1108/BFJ-03-2017-0122
  • کاویانی چراتی، م.، قدسی پور، س. ح.، و قیدرخلجانی، ج. (1397). «چابکی در زنجیره‌تأمین رقابتی با در نظر گرفتن رفتار مشتریان استراتژیک». نشریه پژوهش های مهندسی صنایع در سیستم های تولید، 6 (12): 33-47. https://doi.org/10.22084/ier.2018.12640.1574
  • شیخ سجادیه، م.، و بهمنی تبریزی، م. (1399). «ارایه مدل توسعه تأمین‌کنندگان برای پایداری زنجیره‌تأمین: مطالعه موردی». پژوهش در مدیریت تولید و عملیات، 11 (1): 45-69. https://doi.org/10.22108/jpom.2020.118896.1217
  • Nikneshan, P., Shahin, A., & Davazdahemami, H. (2024). “Proposing a framework for analyzing the effect of lean and agile innovation on lean and agile supply chain.” International Journal of Quality & Reliability Management, 41(1): 291-323. https://doi.org/10.1108/IJQRM-04-2022-0143
  • Rossini, M., Powell, D. J., & Kundu, K. (2023). “Lean supply chain management and Industry 4.0: a systematic literature review.” International Journal of Lean Six Sigma, 14(2): 253-276. https://doi.org/10.1108/IJLSS-10-2022-0222
  • Si, S., Hall, J., Suddaby, R., Ahlstrom, D., & Wei, J. (2023). “Technology, entrepreneurship, innovation and social change in digital economics.” Technovation, 119: 102484. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2022.102484
  • Waqas, M., Honggang, X., Ahmad, N., Khan, S. A. R., Ullah, Z., & Iqbal, M. (2022). “Triggering sustainable firm performance, supply chain competitive advantage, and green innovation through lean, green, and agile supply chain practices.” Environmental Science and Pollution Research, 29(12): 17832-17853. https://doi.org/10.1007/s11356-021-16707-z
  • Lewis, M. A. (2000). “Lean production and sustainable competitive advantage.” International Journal of Operations & Production Management, 20(8): 959-978. https://doi.org/10.1108/01443570010332971
  • Belhadi, A., Kamble, S. S., Venkatesh, M., Jabbour, C. J. C., & Benkhati, I. (2022). “Building supply chain resilience and efficiency through additive manufacturing: An ambidextrous perspective on the dynamic capability view.” International Journal of Production Economics, 249: 108516. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2022.108516
  • Feiz Abadi, J., Gligor, D. M., Motlagh, S. A., & Srivastava, R. (2024). “When and under what conditions ambidextrous supply chains prove effective? Insights from simulation and empirical studies.” Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 183: 103461. https://doi.org/10.1016/j.tre.2024.103461
  • Meidute-Kavaliauskiene, I., Cebeci, H. I., Ghorbani, S., & Činčikaitė, R. (2021). “An Integrated Approach for Evaluating Lean Innovation Practices in the Pharmaceutical Supply Chain.” Logistics, 5(4): 74. https://doi.org/10.3390/logistics5040074
  • Hult, G. T. M., Ketchen, D. J., & Arrfelt, M. (2007). “Strategic supply chain management: Improving performance through a culture of competitiveness and knowledge development.” Strategic Management Journal, 28(10): 1035-1052. https://doi.org/10.1002/smj.627
  • Garcia-Buendia, N., Moyano-Fuentes, J., Maqueira, J. M., & Avella, L. (2023). “The lean supply chain management response to technology uncertainty: consequences for operational performance and competitiveness.” Journal of Manufacturing Technology Management, 34(1): 67-86. https://doi.org/10.1108/JMTM-08-2022-0315
  • Rossini, M., Ahmadi, A., & Staudacher, A. P. (2024). “Integration of Lean Supply Chain and Industry 4.0.” Procedia Computer Science, 232: 1673-1682. https://doi.org/10.1016/j.procs.2024.01.165
  • Mahdikhani, M. (2023). “Total quality management and lean six sigma impact on supply chain research field: systematic analysis.” Total Quality Management & Business Excellence, 34(15-16): 1921-1939. https://doi.org/10.1080/14783363.2023.2214506
  • Agyabeng-Mensah, Y., Ahenkorah, E., Afum, E., & Owusu, D. (2020). “The influence of lean management and environmental practices on relative competitive quality advantage and performance.” Journal of Manufacturing Technology Management, 31(7): 1351-1372. https://doi.org/10.1108/JMTM-12-2019-0443
  • De Giovanni, P., & Cariola, A. (2021). “Process innovation through industry 4.0 technologies, lean practices and green supply chains.” Research in Transportation Economics, 90: 100869. https://doi.org/10.1016/j.retrec.2020.100869
  • Singh, C., Singh, D., & Khamba, J. S. (2021). “Analyzing barriers of Green Lean practices in manufacturing industries by DEMATEL approach.” Journal of Manufacturing Technology Management, 32(1): 176-198. https://doi.org/10.1108/JMTM-02-2020-0053
  • Jalali, M., Feng, B., & Feng, J. (2022). “An Analysis of Barriers to Sustainable Supply Chain Management Implementation: The Fuzzy DEMATEL Approach.” Sustainability, 14(20): 13622. https://doi.org/10.3390/su142013622
  • صانعی، م.، و سیف برقی، م. (1402). «ارزیابی و انتخاب تأمین‌کنندگان پایدار با ترکیبی از روش‌های مختلف تصمیم‌گیری چندمعیاره و بهره‌گیری از تابع زیان تاگوچی در تعیین امتیازات نهایی». نشریه پژوهش های مهندسی صنایع در سیستم های تولید، 10 (21): 151-169. https://doi.org/10.22084/ier.2023.27176.2106
  • متولی، س. ح.، نظری زاده، ف.، و میرشاه ولایتی، ف. (1403). «شناسایی و ارزیابی گزینه‌های استراتژیک پیشروی تاب‌آوری زنجیره‌تأمین شرکت لبنی کاله». مهندسی سیستم و بهره‌وری، 3 (4): 106-135. https://doi.org/10.22034/msb.2024.2021449.1176
نشریه پژوهش های مهندسی صنایع در سیستم های تولید
دوره 13، شماره 26
شهریور 1404
صفحه 167-181

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار