ارزیابی ریسک در صنایع غذایی با رویکرد ترکیبی FMEA و BWM در شرایط فازی شهودی (مطالعه موردی: کارخانه لبنیات تاشال قوچان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی، گروه مدیریت صنعتی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه میبد، میبد، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه میبد، میبد، ایران

چکیده

شیر و فرآورده‏های آن به‌دلیل داشتن تنوع و تعدد ترکیبات موجود از ارزش غذایی بالایی برخوردار هستند. در فرآیند تهیه و تولید این محصولات با ارزش همواره خطرات زیادی وجود داشته است. به‌منظور تولید سالم این محصول و همچنین جلوگیری از هزینه‏های اضافه‏ای که در مراحل مختلف تولید ممکن است به مجموعه تولیدی تحمیل شود، شناسایی ریسک‏های موجود الزامی است. بدین منظور یک رویکرد ترکیبی جدید ارائه شده است و در مطالعه موردی به­کار گرفته شده است. در این پژوهش به‌منظور گردآوری داده‏ها از سه روش مصاحبه، پرسشنامه، اسناد و مدارک کتابخانه‏ای استفاده شده ‏است. ابتدا از طریق مصاحبه با خبرگان، عوامل ریسک شناسایی شدند. سپس پرسشنامه روش بهترین-بدترین و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی شهودی توزیع شده است. درادامه با استفاده از داده‏های جمع‏آوری شده، اوزان فازی شهودی فاکتورها و عوامل محاسبه شد. در پایان ماتریس تصمیم تشکیل شد و با استفاده از روش مجموع ساده وزین به اولویت‏بندی عوامل ریسک پرداخته شد که عوامل «عدم انجام صحیح هواگیری»، «بالا رفتن بار میکروبی شیر» و «نرسیدن فشار هموژنایزر به 120 بار» اولویت‏های اول تا سوم را به‌خود اختصاص دادند. همچنین به‌منظور کنترل و کاهش عوامل ریسک شناسایی شده اقدامات اصلاحی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Risk Assessment in the Food Industry with the Combined Approach of FMEA and BWM in Intuitionistic Fuzzy Conditions (Case Study: Tashal Quchan Dairy Factory)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Rahmatinezhad 1
  • Mohammad Zarei Mahmoudabadi 2
  • Hossein Sayyadi 2
1 MA in Industrial Management, Department of Industrial Management, Meybod University, Meybod, Iran
2 Associate Professor Department of Industrial Management, Meybod University, Meybod, Iran
چکیده [English]

Milk and its products have a high nutritional value due to the variety and abundance of available compounds. There have always been many risks in the process of preparing and producing these valuable products. In order to produce this product in a healthy way and to prevent additional costs that may be imposed on the production complex at different stages of production, it is necessary to identify the existing risks. For this purpose, a new hybrid approach has been presented and used in a case study. In this research, in order to collect data, three methods of interview, questionnaire, documents, and library documents were used. First, risk items were identified through interviews with experts. Then, the Best-Worst Method and Analytic Hierarchy Process fuzzy questionnaires were distributed. Next, using the collected data, intuitive fuzzy weights of factors and items were calculated. Ultimately, the decision matrix was formed and the risk items were prioritized using the Simple Additive Weighting method. Items “not performing proper ventilation and vacuum”, “increasing the microbial load of milk” and “the pressure of the homogenizer not reaching 120 bar” were assigned the first to third priority. In addition, in order to control and reduce the identified risk items, corrective actions have been presented

کلیدواژه‌ها [English]

  • Risk Assessment
  • Failure Modes and Effects Analysis (FMEA)
  • Best-Worst Method (BWM)
  • Intuitionistic Fuzzy Approach
  • adiku, M. N., Ashaolu, T. J., Musa, S. M., (2019). Food Technology: A Tutorial. Food Technology 3(6).
  • Samimi, A., Samimi, M., (2020). Investigation of Risk Management in Food Industry. International Journal of Advanced Studies in Humanities and Social Science 9, 195-204. (22034/ijashss.2020.253984.1016)
  • Arisseto-Bragotto, A.P., Feltes, M.M.C., Block, J.M., (2017). Food quality and safety progress in the Brazilian food and beverage industry: chemical hazards. Food Quality and Safety 1, 117-129. (1093/fqsafe/fyx009)
  • Trujillo-Ponce, A., Samaniego-Medina, R., Cardone-Riportella, C., (2014). Examining what best explains corporate credit risk: accounting-based versus market-based models. Journal of Business Economics and Management 15, 253-276. (3846/16111699.2012.720598)
  • Mohammadnazar, D., Samimi, A., (2019). Nessacities of studying HSE management position and role in Iran oil industry. Journal of Chemical Reviews 1, 252-259. (33945/SAMI/JCR.2019.4.1)
  • Osinovskaya, I., (2015). Prinyatie upravlencheskih reshenij v usloviyah riska [Management decision-making under risk]. Economy and Entrepreneurship 8, 767-770.
  • Rausand, M., 2013. Risk assessment: theory, methods, and applications. John Wiley & Sons.
  • Segismundo, A., Augusto Cauchick Miguel, P., (2008). Failure mode and effects analysis (FMEA) in the context of risk management in new product development: A case study in an automotive company. International Journal of Quality & Reliability Management 25, 899-912. (1108/02656710810908061)
  • Press, D., (2003). Guidelines for failure mode and effects analysis (FMEA), for automotive, aerospace, and general manufacturing industries. CRC Press.
  • McDermott, R., Mikulak, R.J., Beauregard, M., (1996). The basics of FMEA. Steiner
  • Pillay, A., Wang, J., (2003). Modified failure mode and effects analysis using approximate reasoning. Reliability Engineering & System Safety 79, 69-85. (1016/S0951-8320(02)00179-5)
  • Chang, C.L., Liu, P.H., Wei, C.C., (2001). Failure mode and effects analysis using grey theory. Integrated Manufacturing Systems 12, 211-216. (1108/09576060110391174)
  • Braglia, M., Frosolini, M., Montanari, R., (2003). Fuzzy TOPSIS approach for failure mode, effects and criticality analysis. Quality and reliability engineering international 19, 425-443. (1002/qre.528)
  • Szmidt, E., Kacprzyk, J., (1996). Intuitionistic fuzzy sets in-group decision making. Notes on IFS 2.
  • Zhang, X., Liu, P., (2010). Method for aggregating triangular fuzzy intuitionistic fuzzy information and its application to decision making. Technological and economic development of economy 16, 280-290. (3846/tede.2010.18)
  • Rezaei, J., 2015. Best-worst multi-criteria decision-making method. Omega 53, 49-57. (1016/j.omega.2014.11.009)
  • آقابراری کاظمی، سحر. اسدی گنگرج، ابراهیم. دیوسالار، علی. (1401). انتخاب تأمین‌کنندگان پایدار در زنجیره‌تأمین صنایع لبنی با استفاده از روش ترکیبی دیمتل فازی و ویکور فازی؛ مطالعه موردی. نشریه پژوهش‏های مهندسی صنایع در سیستم‏های تولید. سال دهم. شماره بیست‌ویکم. صفحه 185-171. (22084/ier.2023.27191.2107)
  • فلاح باغمورتینی، الهام. (1401). رویکرد تلفیقی FCM، FMEA و BWM برای مدیریت ریسک عملیاتی زنجیره‌تأمین شبکه توزیع برق (مطالعه موردی: شرکت توزیع برق استان یزد). پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.
  • خوئی، محمدامین. (1400). چارچوب مدیریت ترکیبی برای مدیریت ریسک پروژه. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  • حسینی، سیده خدیجه. (1399). ارزیابی ریسک توزیع‏کنندگان در صنایع غذایی با استفاده از توابع خطی قطعه‏ای و تخصیص سفارش به آن‏ها. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
  • صفایی میاندشتی، معصومه. (1398). شناسایی، اولویت‏بندی و پیش‏بینی ریسک ضایعات با استفاده از رویکرد FMEA فازی و شبکه عصبی مصنوعی (موردمطالعه: شرکت لبنی ویژه). پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شاهد.
  • صیادی تورانلو, حسین، آیت‌الله، آرزوالسادات (1398). طراحی مدل تجزیه‌وتحلیل شکست و آثار آن (FMEA) در محیط فازی شهودی. چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت صنعتی.
  • He, S., Wang, Y., Peng, J., Wang, J., (2022). Risk ranking of wind turbine systems through an improved FMEA based on probabilistic linguistic information and the TODIM method. Journal of the Operational Research Society 73, 467-480. (1080/01605682.2020.1854629)
  • Liou, J.J., Liu, P.C., Luo, S.-S., Lo, H.-W., Wu, Y.-Z., (2022). A hybrid model integrating FMEA and HFACS to assess the risk of inter-city bus accidents. Complex & Intelligent Systems 8, 2451-2470. (1007/s40747-022-00657-1)
  • Khajeh, M., et al. (2020). Assessing and Selecting Sustainable Suppliers in Intuitionistic Fuzzy Set with Hybrid Multi-Criteria Best-Worst and VIKOR Approach. Journal of Operational Research and Its Applications 17(1): 25-48. (1001.1.22517286.2020.17.1.6.2 )
  • YÜCESAN, M., (2020). FMEA analysis in mechanical installation project based on best worst and neutrosophic AHP integrated model. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 19, 363-382. (17755/esosder.569291)
  • Ramadhan, R.F., Widowati, E., Mardiana, M., (2019). Failure Mode and Effect Analysis (FMEA) Application for Safety Risk Assessment Design of †œX†Bakery. Unnes Journal of Public Health 8, 38-44. (15294/ujph.v8i1.22534 )
  • Pop, C., Frunză, G., Ciobanu, M., (2019). Study regarding application of the FMEA method within a food safety management system. Scientific Papers-Animal Science Series 71, 189-196.
  • Wang, J. and Y. Sun (2012). The intuitionistic fuzzy sets on evaluation of risks in projects of energy management contract. Systems Engineering Procedia 3: 30-35. (1016/j.sepro.2011.11.004)
  • دانایی‏فرد؛ حسن، الوانی؛ سیدمهدی، آذر؛ عادل. (1393). روش‏شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: انتشارات صفار، چاپ نهم.
  • Carlson, C., (2012). Effective FMEAs: achieving safe, reliable, and economical products and processes using failure mode and effects analysis. John Wiley & Sons.
  • McDermott, R.E., Mikulak, R.J., Beauregard, M.R., (2009). FMEA. New York: Taylor & Francis Group.
  • [Stamatis, D.H., 2019. Risk Management Using Failure Mode and Effect Analysis (FMEA). Quality Press.
  • Liu, H.-C., (2016). FMEA using uncertainty theories and MCDM methods, FMEA using uncertainty theories and MCDM methods, Springer, pp. 13-27.
  • Carlson, C., (2012). Effective FMEAs: achieving safe, reliable, and economical products and processes using failure mode and effects analysis. John Wiley & Sons.
  • صیادی تورانلو، حسین، آیت‏الله، آرزوالسادات. (1397). نظریه مجموعه فازی شهودی و کاربرد آن در مدیریت. رفسنجان: انتشارات دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان.
  • Mahapatra, G., Roy, T., (2009). Reliability evaluation using triangular intuitionistic fuzzy numbers arithmetic operations. World Academy of Science, Engineering and Technology 50, 574-581.
  • Grzegorzewski, P., (2003). Distances and orderings in a family of intuitionistic fuzzy numbers, EUSFLAT Conf., Citeseer, pp. 223-227.
  • اصغرپور، محمدجواد. (1393). تصمیم‏گیری‏های چندمعیاره، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.