ارائه مدلی برای انتخاب تأمین‌کننده برتر در فضای استدلال کیفی، یک رویکرد جدید برای تصمیم‌‌گیری چندشاخصه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

چکیده

عدم قطعیت، یک ویژگی اساسی در مسائل دنیای واقعی است که اغلب مسائل تصمیم­‌گیری را با چالش‌­های جدی مواجه می­‌کند. به‌طور خاص، در مدیریت زنجیره‌تأمین، تصمیم­‌گیری برای انتخاب تأمین‌کننده برتر با این شرایط مواجه است، چراکه در این دسته از مسائل، کمبود اطلاعات و عدم وجود دانش کافی، سطوح مختلفی از عدم اطمینان را در شاخص‌­ها و گزینه‌­های مسأله ایجاد می­‌کند که باعث ایجاد مشکلاتی در تحلیل مسأله تصمیم­‌گیری می‌­شود. در این مقاله یک روش تصمیم­‌گیری چندشاخصه در محیط استدلال کیفی ارائه می­‌شود که در آن ارزش­‌گذاری شاخص­‌های مسأله برمبنای سطوح مختلفی از دانش و دقت متخصصان انجام می­‌شود و امتیاز گزینه­‌ها با استفاده از سنجش یک بردار K بعدی از برچسب­‌های کیفی تعیین می­‌شود. بدین‌منظور، ابتدا فضای استدلال کیفی تشریح می‌­شود، سپس یک روش پیشنهادی در محیط استدلال کیفی ارائه می­‌شود. اعتبار و مزایای روش پیشنهادی نسبت به سایر روش‌­ها به‌وسیله دو مثال کاربردی تعیین می­‌شود. ابتدا، یک مثال کاربردی برای تأیید روش پیشنهادی ارائه می­‌شود و نتایج آن با سایر روش­‌ها مقایسه می­‌شود، سپس یک مثال کاربردی واقعی برای انتخاب بهترین تأمین‌کننده، مورد تحلیل قرار می­‌گیرد، شرایط موجود در مثال کاربردی واقعی به‌گونه‌­ای است که با استفاده از روش­‌های قبلی قابل حل نیست. نتایج این مطالعه، مزیت استفاده از فضای چند مقیاسی زبانی را نسبت به سایر روش‌‌های زبانی تبیین می­‌کند و همچنین با تحلیل دو مثال کاربردی، اعتبار روش پیشنهادی و مزیت آن نسبت به سایر روش‌­ها در فضای استدلال کیفی مورد تأیید قرار می­‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Presenting A Model for Selecting the Best Supplier in the Space of Qualitative Reasoning, a New Approach for Multi-Attribute Decision-Making

نویسنده [English]

  • Ali Dehghani Fil Abadi
Assistant Professor, Department of industrial engineering, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Uncertainty is a common occurrence in real-world issues that often make decision-making difficult. Specifically, when it comes to managing a supply chain, the decision of which supplier to choose is complicated by a lack of information and knowledge, which leads to different levels of uncertainty in the attributes and alternatives, making it hard to make the right decision. In this article, a multi attribute decision-making method within a qualitative reasoning framework, where the assessment of problem attributes is carried out using different backgrounds and levels of experts' knowledge, is presented, and the score of the alternatives by evaluation a K-dimensional vector of qualitative labels is determined. To achieve it, the qualitative reasoning framework is first described, and then the proposed method in the same framework is described. The validity of the proposed method was verified by two practical examples. An example demonstrated the effectiveness of the proposed model and the results were compared with other methods. Finally, a real example was employed to select the best supplier. The conditions for the practical example are chosen in such a way, that it cannot be solved by using the previous methods. The results of this study explain the advantage of using multiscale linguistic space over other linguistic methods and also by analyzing two practical examples, the validity of the proposed method and its advantage over other methods in the qualitative reasoning space is confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multi Attribute Decision-Making
  • Qualitative Reasoning
  • Supply Chain
  • Supplier Selection
  • Brooks, M. E. (2011). Management in Decision, Management Decision, 49(5):683-693. (1108/00251741111130788)
  • Memari, A., Dargi, A., Akbari Jokar, M.R., Ahmad, R., Abdul Rahim, A. R. (2019). Sustainable supplier selection: A multi-criteria intuitionistic fuzzy TOPSIS method, Journal of Manufacturing Systems, 50: 9–24. (1016/j.jmsy.2018.11.002)
  • Liao, H., Wang, J., Tang, M., Barakati, A. (2023). An Overview of Interval Analysis Techniques and Their Fuzzy Extensions in Multi-Criteria Decision-Making: What’s Going on and What’s Next?. International Journal of Fuzzy Systems., (2023), 25: 2081-2108. (1007/s40815-022-01448-z)
  • سلیمیان, سینا, موسوی, سید میثم. (1400). روش جدید تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی شهودی برای مسأله طراحی شبکه زنجیره‌تأمین پیوند اعضای بدن: الگوریتم فراابتکاری عقاب طلایی. نشریه پژوهش‌های مهندسی صنایع در سیستم‌های تولید, 9(18), 179-195. (22084/ier.2021.25077.2051)
  • عیدی, علیرضا, فلاح, جمشید. (1397). استفاده از یک روش ترکیبی جدید مبتنی بر DEMATEL فازی و TOPSIS گروهی فازی برای انتخاب تأمین‌کنندگان در شبکه لجستیک معکوس. نشریه پژوهش‌های مهندسی صنایع در سیستم‌های تولید, 6(13), 217-231. (22084/ier.2019.12272.1563)
  • Shang, Z., Yang, X., Barnes, D., Wu, C. (2022). Supplier selection in sustainable supply chains: Using the integrated BWM, fuzzy Shannon entropy, and fuzzy MULTIMOORA methods, Expert Systems with Applications, 195: 116567. (1016/j.eswa.2022.116567)
  • Wu, C, Lin, Y., Barnes, D. (2021). An integrated decision-making approach for sustainable supplier selection in the chemical industry, Expert Systems with Applications, 184: 115553. (1016/j.eswa.2021.115553)
  • Zimmer, K., Fröhling, M., Schultmann, F. (2016). Sustainable supplier management–a review of models supporting sustainable supplier selection, monitoring and development, International Journal of Production Research, 54(5):1412–42. (1080/00207543.2015.1079340)
  • Memon, M.S., Lee, Y.H., Mari, S.I. (2015). Group multi-criteria supplier selection using combined grey systems theory and uncertainty theory, Expert Systems with Applications, 42(21): 7951–7959. (1016/j.eswa.2015.06.018)
  • Yu, C., Shao, Y., Wang, K., Zhang, L. (2019). A Group Decision Making Sustainable Supplier Selection Approach using Extended TOPSIS under Interval-Valued Pythagorean Fuzzy Environment, Expert Systems with Applications, 121: 1–17. (1016/j.eswa.2018.12.010)
  • Chai, J., Ngai, E.W.T. (2015). Multi-perspective strategic supplier selection in uncertain environments, International Journal of Production Economics, 166: 215–225. (1016/j.ijpe.2014.09.035)
  • Liao, H., Wu, X., Liang, X., Xu, J., Herrera, F. (2018). A new hesitant fuzzy linguistic ORESTE method for hybrid multi-criteria decision making, IEEE Transactions on Fuzzy Systems, 26: 3793–3807. (1109/TFUZZ.2018.2849368)
  • Igoulalene, I., Benyoucef, L., Tiwari, M.K. (2015). Novel fuzzy hybrid multi-criteria group decision making approaches for the strategic supplier selection problem, Expert Systems with Applications, 42(7): 3342–3346. (1016/j.eswa.2014.12.014)
  • Rezaei, J., Fahim, P. B. M., Tavasszy, L. (2014). Supplier selection in the airline retail industry using a funnel methodology: Conjunctive screening method and fuzzy AHP, Expert Systems with Applications, 41(18): 8165–8179. (1016/j.eswa.2014.07.005)
  • De, A., Kundu, P., Das, S., Kar, S. (2020). A ranking method based on interval type-2 fuzzy sets for multiple attribute group decision making, Soft Comp., vol. 24, 131–154, 2020. (1109/ICMLC.2008.4620968)
  • Zhong, L., Yao, L. (2017). An ELECTRE I-based multi-criteria group decision making method with interval type-2 fuzzy numbers and its application to supplier selection, Applied Soft Computing, 57: 556–576. (1016/j.asoc.2017.04.001)
  • Qin, J., Liu, X., Pedrycz, W. (2017). An extended TODIM multi-criteria group decision-making method for green supplier selection in interval type-2 fuzzy environment, European Journal of Operations Research, 258; 626–638. (1016/j.ejor.2016.09.059)
  • Sang, X., Liu, X. (2016). An interval type-2 fuzzy sets-based TODIM method and its application to green supplier selection, Journal of Operations Research Society, 67(5): 722–734. (1057/jors.2015.86)
  • Heidarzade, A., Mahdavi, I., Mahdavi-Amiri, N. (2016). Supplier selection using a clustering method based on a new distance for interval type-2 fuzzy sets: a case study, Applied Soft Computing, 38; 213–231. (1016/j.asoc.2015.09.029)
  • Wan, S. H., Xu, G.L., Dong, J.Y. (2017). Supplier selection using ANP and ELECTRE II in interval 2-tuple linguistic environment, Information sciences, 385-386: 19-38. (1016/j.ins.2016.12.032)
  • You, X.Y., You, J.X., Liu, H.C., Zhen, L. (2015). Group multi-criteria supplier selection using an extended VIKOR method with interval 2-tuple linguistic information, Expert Systems with Applications, 42: 1906–1916. (1016/j.eswa.2014.10.004)
  • Rosello, L., Prats, F., Agell, N., Sanchez, M. (2010). Measuring consensus in group decisions by means of qualitative reasoning, International Journal of Approximate Reasoning, 51(4): 441–452. (1016/j.ijar.2010.01.002)
  • Afsordegan, A., Sa´nchez, M., Agell, N., Aguado, J. C., Gamboa, G, (2015). Absolute order of-magnitude reasoning applied to a social multi-criteria evaluation framework, Journal of Experimental Theoretical Artificial Intelligence, 28: 261-274. (1080/0952813X.2015.1024489)
  • Ogryczak, W. (1994). A goal programming model of the reference point method, Annals of Operations Research, 51: 33–44. (1007/BF02032079)
  • Forbus, K. D. (1996). Qualitative Reasoning, CRC Hand-Book of Computer Science and Engineering, CRC Press, Boca Raton.
  • Agell, N., Sánchez, M., Prats, F., Roselló, L. (2012). Ranking multi-attribute alternatives on the basis of linguistic labels in group decisions, Information Sciences, 209: 49–60. (1016/j.ins.2012.05.005)
  • Afsordegan, A., Sa´nchez, M., Agell, N., Zahedi, S., Cremades, L. V. (2016). Decisio making under uncertainty using a qualitative TOPSIS method for selecting sustainable energy alternatives, International Journal of Environmental Science and Technology, 13: 1419–1432. (1007/s13762-016-0982-7)
  • Roselló, L., Sánchez, M., Agell, N., Prats, F., Mazaira, F.A. (2014). Using consensus and distances between generalized multi-attribute linguistic assessments for group decision-making, Information Fusion, 17: 83–92. (1016/j.inffus.2011.09.001)
  • Agell, N., Ganzewinkel, C.J.V., Sánchez, M., Roselló, L., Prats, F., Andriessen, P. (2015). A consensus model for Delphi processes with linguistic terms and its application to chronic pain in neonates definition, Applied Soft Computing, 35: 942-948. (1016/j.asoc.2015.03.024)
  • Tapia, G.J., Del Moral, M., Martı´nez, M. Herrera, V. E. (2012). A consensus model for group decision making problems with linguistic interval fuzzy preference relations, Expert Systems with Applications, 39: 10022–10030. (1016/j.eswa.2012.02.008)